بعد از تمرینات قوى سازى صدا، نوبت به پرحجم کردن و پرطنین کردن آن مى رسد. یعنى وقتى یک خواننده در یک اتاق معمولى مى خواند، صداى او بر فضاى اتاق احاطه کامل داشته باشد و از هر سمت و سویى به طور مستقیم و یک نواخت شنیده شود. این خصوصیات یک صداى پرطنین مى باشد که در اصطلاح ، این صدا را ((زنگ دار)) گویند که گرفتگى ندارد. البته هر نوع گرفتگى در صدا، مذموم نیست بلکه بعضى وقت ها به محزون بودن آن مى افزاید اما صدایى با این کیفیت ، قابلیت کمترى براى مانور دادن و تحریر زدن دارد. براى زنگ دار شدن صدا به تمرینات زیر توجه نمایید.
در حالتى راحت بنشینید و عضلات را رها نموده و کلماتى از قبیل ((مَنگ ، هَنگ ، زَنگ ،…)) که به ((نْگ )) ختم مى شوند را با آهنگى تودماغى ، با مسدود کردن دهان با زبان و کشیدگى ، اجرا نمایید.
یک شعر بیست بیتى را با نازک ترین آهنگى که مى توانید بخوانید و وقتى که گلوى تان خسته شد، پس از چند دقیقه استراحت دوباره از نو آغاز کنید.
حرف ((ر)) را به صورت مشدد و مستمر و کشیده ((ر، ر، ر،…)) ادا کنید.
گفتیم که پرطنین شدن صدا، با تنفس رابطه مستقیم دارد. براى اینکه طنین صداى خود را تقویت نمایید به این تمارین توجه کنید.
ابتدا یک نفس عمیق با کیفیتى که قبلاً گفته شد بکشید و ریه ها و شکم را از هوا پر کنید به طورى که شکم کاملاً بیرون آید. بعد صدا را در حالى که خارج مى کنید، آهسته و پیاپى بگویید: ((آه ، آه ، اوه ، اوه ، ایه ….)). توجه داشته باشید که هر چه این هوا آهسته تر و کندتر از شش ها خارج شود بهتر است و تکرار این تمرین صدا را بهتر و رساتر مى کند.
فک پایینى را شُل کنید سپس نفس هاى کوتاه و سریع ، از راه دهان بکشید و کم کم بر سرعت آن بیافزایید تا جایى که صداى برخورد نفس ها را به سقف دهان تان بشنوید. البته نفس ها نباید از راه تنگى گلو بوده بلکه باید از پرده دیافراگم شکم باشد و از آن به عنوان تلمبه اى استفاده کنید و هوا را از راه شکم بیرون و داخل بکشید. این تمرین باعث قوى شدن عضلات زیر فک و اطراف گلو و شکم مى شود زیرا هنگام خواندن ، فشار زیادى به این عضلات وارد مى گردد.
بدن را شل کنید و هوا را به درون سینه بکشید، بدون اینکه هیچ گونه فشارى به سینه وارد شود؛ آن قدر که سینه از هوا پر گردد. سپس شمعى (یا یک باریکه کاغذ) را جلوى دهان تان بگیرید و هوا را خارج کنید، آن چنان که شعله شمع حرکت ننماید ولى هواى سینه به طور یک نواخت خارج شود. این تمرین باعث افزایش ظرفیت هوایى ریه ها و یک نواختى صدا مى شود که باید روزى سه تا چهار مرتبه تکرار شود و با یک فوت کردن قوى ، خاتمه یابد.
چانه را به سینه بچسبانید به طورى که وزن سر، روى چانه افتاده باشد. حالا چند مرتبه دهان را باز و بسته کنید به طورى که با این حرکت ، سرتان بالا و پایین رود. سپس مدتى دهان را به حالت نیمه باز و راحت ، استراحت بدهید.
دستان تان را زیر چانه بزنید (حالتى که انسان چیزى را تماشا مى کند) و فرض کنید که چیزى مى جوید و مکرر دهان تان را باز و بسته نمائید. بعد از مدتى استراحت ، دوباره این کار را انجام دهید. این تمرین و تمرین قبل ، باعث قوى شدن عضلات چانه ، شقیقه ، و گلو مى شود و کم کم فک و گلو در اختیار شما در مى آید تا حروف را موقع خواندن بهتر ادا کنید زیرا عدم توانائى در تلفظ واضح حروف و خستگى زودرس فک و دهان ، ناشى از ضعیف بودن این عضلات است .
یک شعر را ابتدا با صداى زیر و از نوک زبان و سپس با صداى بم و از ته زبان بخوانید در حالى که دهان مانند یک حفره شده و صدا با حجم بیرون مى آید. این تمرین نیز با قوى تر شدن زبان ، باعث پرحجم شدن صدا مى شود. زیرا قسمتى از خواندن ، به زبان بستگى دارد که با تغییر دادن فضاى دهان ، موجب ایجاد صداى مناسب و حجم دلخواه مى شود.
