تمرین صدا جهت زیبایی صوت امری است که نیاز به سالها ممارست دارد و جز عده ای که استعداد ذاتی صدا را دارند، دیگران برای زیبایی صدای خود نیازمند سالها تمرین روزانه هستند. از جمله ملاکهای زیبایی صدا خصوصاً برای مداحان و قاریان قرآن که به دنبال صدایی حزین می باشند، “بم و پر” بودن صداست و بقول معروف این صداها بدرد مداحی و قرائت قرآن می خورد. دغدغه اصلی بسیاری از قاریان و مداحان همین بم شدن و بالا بردن قدرت صداست، که برای رسیدن به این منظور مدت تمرینهای خود را زیاد می کنند و سالها ادامه می دهند تا دارای صدایی قوی شوند. اما با کمک یک روش نوین عملی می توان در مدت زمان کمی شاهد تقویت صوت خود باشیم، که برای این منظور مقدمه ای لازم است.
اول اینکه کسانی که دارای صدای بم هستند طول تارهای صوتی آنها بیشتر از افرادی است که دارای صدای نازک می باشند. لذا طول تارهای صوتی مردان بیش از زنان می باشد، به همین خاطر دارای صدای پرتری هستند.
ثانیاً اگر دقت شود افرادی که به آواز خوانی، مداحی یا قرائت قرآن با صدای بلند می پردازند، فوراً بعد از تمام شدن تمرین، گاهی در حرف زدن عادی آنها هم می توان این مسئله را یافت و علت آن اینست که وقتی فرد با صدای بلند شروع به خواندن می کند تارهای صوتی او که در دو طرف حنجره و بصورت دولایه مقابل هم قرار دارند کشیده شده و طول آنها زیاد می شود و تا قبل از اینکه به حالت عادی خود برگردد، صدای فرد پرتر می شود. و کسانی هم که با صدای بلند نمی خوانند ولی با صدایی در ارتفاع پایین شروع به “بم خوانی” می کنند، اینها هم در واقع با فشار به دیواره حنجره باعث افزایش طول تارهای صوتی شده اند و لذا صدای آنها پرحجم و قوی می شود. پس نکته کلیدی در تغییر صوت “”طول تارهای صوتی”” است. البته ضخامت تارهای صوتی نیز موثر است ولی چون تغییر ضخامت تارهای صوتی از عهده ما خارج است، لذا از بیان مباحث آن خودداری می کنم.
بنابراین برای رسیدن به چنین حالتی نیاز است که فرد مدتها تمرین کند و با صدای بلند بخواند یا بم خوانی را آنقدر ادامه دهد تا افزایش طول تارهای صوتی ملکه شود.
اما روش سریعتر برای حل این مشکل که فوراً جواب می دهد و افراد می توانند خیلی سریع شاهد این اعجاب شوند، کشیدن تارهای صوتی است با روشی مناسب که از حساسیت زیادی برخوردار است و ممکن است با عمل کردن نادرست، صدای فرد خراب شود و به اصطلاح خش دار شود.
این روش مجرب است و این حقیر پس از تحقیق علمی که به این مسئله پی بردم، با اجرای عملی از آن بصورت موثر استفاده می کنم.
روش اجرا:
هنگامی که انسان آب دهان خود را قورت می دهد، برآمدگی جلو گلو یعنی غضروف تیروئید گلو که به سیب آدم یا سیبک گلو معروف است به طرف بالا حرکت می کند.(برای یافتن این مسئله انگشت خود را روی برجستگی جلو گلو قرار دهید و سپس آب دهان خود را قورت دهید) و در این حالت است که برای یک لحظه تارهای صوتی کشیده می شوند و نیز دیواره گلو به هم می چسبد و سپس فوراً رها می شود. اینجاست که باید آنرا غنیمت بشماریم و اگر این حالت را بمدت ۲۰الی۳۰ثانیه نگه داریم، بطوری که سیبک گلو در این مدت پایین نیاید و گلو نیز به هم چسبیده باشد، اگر بعد از انجام این عمل ۳۰ ثانیه ای، شروع به خواندن کنیم با صدایی پرحجم مواجه خواهیم بود. (اگر می خواهید با مشکل کمبود نفس مواجه نشوید، ابتدا کمی نفس بگیرید). که البته تاثیر گذاری این عمل ممکن است برای افراد مختلف متفاوت باشد و برای برخی افراد نیاز باشد که چندین مرتبه این عمل را انجام دهند تا شاهد پر شدن صدای خود باشند. که برای این منظور (انجام بیش از یک مرتبه) لازم است بین هر بار نگه داشتن گلو به حالت مذکور، حداقل به مدت ۲۰ ثانیه صبر کنند و دوباره انجام دهند. (بنده نیز معمولاً سه مرتبه در ابتدای تمرین و سه مرتبه در اواسط تمرین این کار را انجام می دهم).
برای تفهیم بیشتر یادآور می شوم که به محض قورت دادن آب دهان، زمانی که سیبک گلو(برجستگی جلو گلو) بالا آمد و گلو به هم چسبید(بطوری که دیگر دم و بازدم ممکن نباشد) این حالت را حدود ۳۰ ثانیه نگه دارید و بعد از آن شروع به خواندن کنید تا شاهد اعجاب تغییر صوت خود باشید.
توصیه این حقیر اینست که جهت خراب نشدن صدای شما، ۵ دقیقه پس از تمرین صدا، مرحله یاد شده را انجام دهید.
البته افرادی که دارای صدای نازک و زیبایی هستند می توانند از این روش برای پر شدن صدای خود استفاده نمایند. چرا که قاریانی مانند عبدالباسط با اینکه صدای نازکی دارند، از پری صدا نیز بهره برده اند و همین عامل موفقیت آنهاست.
در ضمن برای ملکه شدن قدرت صدای حنجره خود می بایست این کار را تا مدتها تکرار نمایید و در طول تمرین سعی شود که حالت پری صدا حفظ شود. که قطعاً پس از مدتی تمرین این حالت در حنجره ماندگار خواهد شد. و در آخر توصیه می شود در صورتی که احساس کردید این عمل با حنجره شما سازگار نیست آنرا رها کنید.
